Scenarioplanning

Omschrijving

Scenarioplanning is een methode waarmee jouw organisatie zich een beeld vormt van wat zich allemaal kan gaan afspelen in de toekomst en hoe dit effect zal hebben op de strategische doelstellingen. Omdat de toekomst zeer moeilijk te voorspellen is, werk je met verschillende scenario’s. Dit maakt het mogelijk dat je organisatie in de toekomst makkelijker in staat is om haar strategie, diensten en producten te ontwikkelen en eventueel aan te passen op een almaar veranderende wereld. Via Scenarioplanning ontwikkel je een soort wijsheid over de factoren waar je organisatie rekening mee moet houden bij huidige en toekomstige beslissingen.

Werkwijze

Iedere Scenarioplanning vergt een stapsgewijze aanpak. De vooropgestelde stappen delen we op in 4 fasen.

Fase 1 – voorbereiding

  • relevante stakeholders voor Scenarioplanning bepalen
  • timing van Scenarioplanning bepalen
  • formuleren van intrigerend vraagstuk

Fase 2 – analyse trends

  • relevante trends verzamelen
  • trends onderzoeken
  • drijvende krachten kiezen

Fase 3 – ontwikkeling van scenario’s

  • scenario template maken met gekozen drijvende krachten

             

  • ontwikkeling van scenario’s.
  • presentatie van scenario’s

Fase 4 – beoordeling van scenario’s

  • alle scenario´s evalueren
  • beleidsadviezen formuleren

Sterke punten

  • Ondersteunt visie en strategieontwikkeling in tijden van verandering.
  • Je bekomt een gemeenschappelijke visie op de toekomst
  • Scenarioplanning helpt bij het hanteerbaar maken van onzekerheden.
  • Je richt je op de lange termijn, wat de duurzaamheid van beslissingen ten goede komt.
  • Je kan de standvastigheid en flexibiliteit van een beleid toetsen door de vraag te stellen of het beleid zal standhouden in de toekomst.

Aandachtspunten/tips

  • Definieer scherpe concrete vragen waar u een antwoord op wilt hebben. Heldere en concrete vragen leiden tot een duidelijk antwoord en gerichte strategie.
  • Kies een tijdsframe dat niet te dicht bij, maar ook niet te veraf ligt. Vijf à acht jaar is een goede richtlijn.
  • Stel een divers Senarioplannings-team samen. Teams die bijvoorbeeld enkel bestaan uit medewerkers van de organisatie, hebben de neiging inside-out te redeneren. De eigen organisatie staat dan centraal en er is te weinig zicht op belangrijke trends, die buiten het directe vakgebied liggen.
  • Voor het welslagen van een scenariotraject dienen de verantwoordelijken zich volledig achter de aanpak te scharen. Het is van groot belang dat je management/directie en bestuurders op een aantal kritieke punten in het proces betrekt, bijvoorbeeld bij het opstellen en evalueren van opties of het formuleren van een toekomstvisie.
  • Onderbouw trends die naar voren komen in interviews en brainstormsessies met voldoende “bewijs”. Hierdoor wordt voorkomen dat er trends mee worden genomen in het onderzoek die zijn gebaseerd op fantasie, doemdenken of lang gekoesterde opvattingen.
  • Stimuleer ‘out-of-the-box’-denken. Sommige organisaties besteden veel tijd en geld aan het opstellen van toekomstscenario’s maar slagen er niet in los te komen van hun bestaande wereldbeeld. De kracht van scenario’s is het opstellen van extreme en soms op het eerste gezicht ondenkbare toekomstbeelden. Hiervoor is het noodzakelijk origineel te denken en los te komen van bestaande paradigma’s.
  • Zorg voor goede procesbegeleiding. Hoe belangrijker het scenarioproject is, hoe belangrijker de aanwezigheid van een goede procesbegeleider (facilitator) en een helder trajectplan.
  • Zorg voor een bekwame facilitator-moderator, die erop toeziet dat alle deelnemers actief participeren tijdens de bijeenkomsten, het gesprek voldoende interactief verloopt, lange sprekers afgeremd worden, enzovoort.

Meer informatie